Thế là con một tuổi rồi
Bố bế ra đường đêm đầu tiên ba mươi tết
Ngắm phố ngắm phường
Ngắm người đi vội
Hà Nội
Ngày cuối năm
Những tòa nhà cao cao cạnh khu phố nhà mình
Sáng trưng rực rỡ
Nhà nhà, người người bận rộn cho ngày tết
Gió heo may thổi
Mùi hương thơm ngát của hoa bưởi, hoa ngâu
Cũng khiến con phải hắt xì thích thú
Mắt xoe tròn nhìn ban công rực rỡ
Của thạch thảo, hồng, đào, quất, mai
Của những con người hối hả vì ngày mai
Biến bộn bề thành ngăn nắp
Biến hơi thở đất nước sạch trong và náo nức
Tết là phải ấm no
Tết là phải đủ đầy
Tết là hạnh phúc
Là niềm vui
*
Đầu phố có tiếng gọi lạ
Của chị hàng xén tảo tần
Tóc tung lõa xõa
Vừa thổi vừa mời
Chén trà nóng hôi hổi cuối năm
Xa xa có tiếng cười lạ
Của mấy công nhân áo xanh
Chuốt từng nhát chổi
Dọn lại những cành đào « rừng »
Những người bán vứt lại bên vệ đường
Dưới ánh sáng đêm có nụ cười lạ
Của cậu bé đánh giầy
Xong công việc từ biệt thự đi ra
Nhặt cành đào nho nhỏ còn thắm
Mang về cắm
Cho ngày mai
Đất nước này vẫn sống
Và vẫn thở như thế
Như mình là một phần mà không phải xa lạ
Con sẽ sống và lớn lên
Nhìn những chuyện quen thành lạ
Và những chuyện lạ thành quen
*
Đất nước này nhá nhem
Nhưng cũng đầy tự hào để quen thành lạ
Cũng đến ngày con phải tự đi, ngã, trưởng thành và sống
Từ đôi bàn tay tí xíu thành đôi tay rắn rỏi
Không còn bố bế trên tay
Và khi con nghĩ bằng tiếng Việt này
Thì con cần những quen thành lạ
Những chuyện kỳ lạ mà trở thành quen
Để mà tự hào
Để mà níu giữ niềm tin
*
Khi con có tư tưởng
Con sẽ tự trả lời tại sao người ta lại nghĩ bầu trời là tròn, mặt đất là vuông?
Cắt miếng bánh chưng thấy màu ngũ hành
Buộc cái lạt bánh mà nghĩ về ma phương
Không phải tiên thiên cũng chẳng hậu thiên
Mà chỉ là sản phẩm của con người
Không xuất xứ thần thánh
Nhìn thiên hà thì vẽ ra tinh đồ (Hà Đồ)
Học thuyết Lạc Việt thì dành thư họa cho người Việt (Lạc Thư)
Triết lý Việt thật giản đơn
Ai có ơn với ta thì ta trả ơn
Phồn thực mà đời thực
Thì con sẽ hiểu sao ta thờ tứ pháp
Sao ta thờ tứ bất tử
Sao ta thờ tam tòa
Sao ta thờ tổ tiên
Sao đất nước ta tôn thờ
Những con người vì dân vì nước
Vì con người để làm lẽ sống
Như hàng ngày trong nhà
Con cái hiếu thuận và phụng sự
Cha mẹ với ông bà
*
Khi con ăn hàng ngày
Món ăn quen mà lạ
Con sẽ hiểu sao thịt vịt phải có mắm gừng
Vịt lộn phải có rau răm
Bát phở có hành, dùng tía tô giải cảm
Cái gì bơi dưới nước phải thêm gia vị nóng
Cái gì cay nóng thì phải thêm vị chua
Nên bữa cơm con ăn
Phải biết có gừng chanh xả ớt tỏi
Phải biết có hành, thìa là, mùi tàu, húng thơm, tía tô
Phải biết có mắm, có mẻ, mắm tôm, dấm thanh, dấm bỗng
Và con mang món ăn đến bao nhiêu vùng đất
Tự hào và lý giải
Sống với ẩm thực Việt Nam ta.
*
Khi con bước chân vào mái trường
Con sẽ học được nhiều điều
Kể cả những điều không được dậy trong nhà trường
Khi Trần Quốc Toản bóp nát quả cam
Như một người đàn ông đôi lúc cần giận dữ
Thì con cũng không cần hiếu chiến
Như cái cách sách lịch sử gần 20 năm sẽ dạy con học
Sao lại chỉ có chiến tranh?
Đất nước này còn nhiều hơn thế
Còn nhiều văn minh và nhiều chuyện kể
Nhiều thứ lịch sử
Cần con đi tìm hiểu.
*
Con à,
Không thể tự dưng có
Một bài thơ, một bài văn
Không thể tự dưng có
Một bài toán
Không thể tự dưng có
Một học thuyết, một lý thuyết
Tất cả
Đều do con người tạo ra cả
Họ làm được điều đó
Mình phải làm được điều đó!
Nên con phải học để mà sáng tạo
Học để mà đổi mới
Để mỗi việc hôm nay đều phải sáng tạo và đổi mới hơn hôm qua
Mỗi việc ngày mai sẽ phải tốt đẹp hơn hôm nay
Như đất nước mình
Mỗi ngày không ngừng một tốt hơn.
Thì bố tin rằng
Chỉ cần con nỗ lực
Và không ngừng cố gắng
Học và rèn luyện như vậy
Đến khi con có công việc, hoặc làm việc với mơ ước và đam mê
Con sẽ có thành công
*
Khi con biết yêu
Người yêu con sẽ bù đắp cho con khiếm khuyết
Nếu không bén duyên mà con phải phiền muộn
Thì cứ khóc, cứ đau đớn, cứ nhớ mong
Nhưng dù yêu ai cũng phải thật tâm hy vọng
Mang lại cho người ta tiếng cười và hạnh phúc
Mang lại nhượng nhìn, sẻ chia và hun đúc
Những yêu thương gánh vác mọi nhọc nhằn
Những niềm tin che chắn quanh năm
Cố gắng để người phụ nữ của mình không phải vì mình mà lo lắng.
Bố không làm được nhiều như thế
Nhưng mong con mình
Có thể làm tốt hơn thế.
*
Bố sẽ đi đun nồi lá mùi
Rồi hai bố con mình cùng tắm
Đến giao thừa bố nắm bàn tay bé xíu
Ngắm con cười, cuộc sống là đây.
(2021)