Tri Dũng
Thế giới quả là rộng lớn
Vũ trụ quả là mênh mông
Tôi ngước nhìn bầu trời đêm giao thừa
Không thấy những vì sao
Nhưng vẫn còn những tia sáng đâu đó rọi xuống trái đất này
Nó có khi đã đi được hàng trăm triệu năm
Mới đến được địa cầu
Để ai ai cũng thấy cả một bầu trời quá khứ
Cái hiện tại mà ta đang nhìn
Đã trôi đi xa xưa hàng ngàn hàng vạn năm rồi
Nơi ta thấy những đúng sai tốt xấu
Có thể hiện giờ đã hóa thành hư vô
Như ai sinh ra rồi cũng phải chết
Như loài nào rồi cũng phải diệt vong
Như vũ trụ nào cũng có khởi đầu và kết thúc
*
Hỡi vũ trụ gần 14 tỷ năm tuổi
Đã có bao nhiêu loài như loài người tiến hóa rồi biến mất
Đã có bao nhiêu dấu vết các nền văn minh còn tồn tại
Mà chúng ta chưa biết lý do của diệt vong
Hằn sâu trong các dấu tích ấy
Những gì là đúng là sai là tốt là xấu
Đã không còn ý nghĩa gì với các nền văn minh đó
Như chúng ta hôm nay
Lang thang và lạc lõng giữa các siêu xa lộ
Bất định về tương lai
Dằn vặt tự hỏi mình làm thế nào cho đúng.
*
Xã hội tồn tại trong một trật tự
Một trật tự đầy hỗn mang
Nơi đó là nơi bố của các con đang sống
Đang ngồi nghe “giọt lệ” của Tarrega
Đêm ba mươi nào cũng có tờ giấy trắng
Với chiếc bút chì
Viết ra những việc mình chưa làm được
Những việc mình sẽ phải làm
Viết những lời căn dặn
Như đạo nhân nghĩa ở đời
Sinh con là phải dậy.
*
“Trông người tiết liệt làm gương
Lấy đường đạo đức làm đường tiến thân…
Đức cần kiệm bền gan vững chí
Tài kinh luân phải nghĩ phải suy”
Những lời ru câu hát ấy
Bà đã ru bố bao ngày, bao tháng, bao năm
Từ trong “Gia huấn ca”
Cụ của các con đã để lại cho mọi người.
Những giá trị ấy
Trong cái buổi nhiễu nhương này
Có còn là tiêu chuẩn cho các con thời nay?
*
Nhưng có lẽ ở thời nào
Cái các con hướng đến cũng là chân thiện mỹ
Cũng cần giải trí sau nhiều giờ làm việc
Cần cho đi yêu thương, chăm sóc, giúp đỡ
Cần lễ phép, biết nói lời cảm ơn
Hiểu gieo nhân nào sẽ gặt quả đó
Học tập và rèn luyện để có trí tuệ và sức khỏe
Làm việc giữ chữ tín với mọi người
Không bao giờ làm phiền người khác
Và có lẽ
Trong một xã hội hỗn mang
Con càng cần hơn
Là dũng khí.
*
Như con chuột dám đi treo chuông vào cổ con mèo
Như người bác sĩ dám tự mổ cho mình
Như người thợ cắt tóc tự cạo đầu
Con cần dũng khí để dám làm điều mà người khác không dám làm
Dám nói thẳng và nói thật
Nói điều người ta không dám nói
Dám nói dối để người ta hạnh phúc
Biết im lặng khi cần thiết
Nói hay để thu hút người ngoài
Có tấm lòng trắc ẩn với bất công và bạo tàn
Làm việc có nhân tính
Có hồn cốt.
*
Con cần có niềm tin và sức mạnh
Để sẵn sàng kiên trì đi hành trình dài một mình
Để chấp nhận các kết quả không như con hy vọng
Để tự hàn gắn các vết thương lòng
Để đau nỗi đau và vui niềm vui của con người
Tự biết nhận lỗi lầm
Biết bảo vệ bản thân
Trước chông gai, sóng gió.
*
Con hãy mang ánh sáng của trí tuệ
Chiếu rọi khắp những vùng tăm tối
Để phân biệt cây gậy và con rắn
Khi vấn đề không còn là vấn đề
Không cần thừa nhận giả thuyết khi không tin vào giả thiết
Phá chấp
Thì con sẽ đủ dũng khí, tự tin mà dấn thân
Trong cõi mạt pháp và vô minh này
Sống mà cống hiến.
*
Ngày tết và ngày lễ
Ở ta hay treo cờ
Vì trong lòng mỗi người
Luôn mong chờ gió đông
Và ngọn cờ của tri dũng
Cha nương vào gió
Bừng ở lòng con.
(2023)